Ngày tám tháng năm...

 Trong cuốn “Chuyện cũ ở Sốc Trăng” tập 2 của bác Vương Hồng Sển, trang 192 có đoạn: 1946 năm nầy là xúi quẩy nhứt, vận đen, năm số hạn.

“Về nhà ở đường Hai Bà Trưng, ngày 9/12, 10/12 có vui nhỏ là gặp lại bạn cũ, anh Ngô Quang Huy, biết nhau ở hội Khuyến-học Sài Gòn của ông Đoàn Quan Tấn, Huy cho hay vài tin tức trên Sài Gòn rồi lật-đật từ giã lên đường đi Cao- Lãnh, mãi đến năm nay, hay tin Huy đau mắt, không thấy đường, đã xin xuất ngoại nhưng vẫn còn ở một phòng nhỏ nơi quê nhà, xóm Tân-Định, và nhà đã bán từ lâu cho chủ khác.

Ngày 16/12, em tôi là Vương Minh Quan dọn tản cư xuống làng Thạnh-Thới-An và sau đó bị bọn giặc Thổ cướp sạch, cách vài hôm sau em tôi gặp tôi ở Hoà Tú, vì phụ thân chúng tôi bị bọn Thổ làm bức, chúng lột không còn một mảnh vải che thân, và chúng nó là đám phu làm công đào liếp khai mương cho tôi ở làng Hoà-Thuận cửa mấy tháng trước, bọn Thổ là như vậy, khi hiển như con chiên con trừu, gặp dịp trở nên hung dữ như chó điên chó sói.

Ngày 17/12, thanh niên một thùng đồ bồi, lá khô đến xin treo trên trúng hai căn phố của Ba tôi nơi đường Hai Bà Trưng, rằng chờ khi có giặc Tây đến thì nổi lửa hỏa thiêu, theo chiến lược “Tiêu thổ kháng chiến”, lại yêu cầu tôi ký tên ưng cho đốt, nhưng tôi khước từ, rằng nhà không phải của tôi nên tôi không có quyền cho đốt, mấy anh muốn đốt thì mặc tình! (nhưng may sao khi có giặc Tây, nhà bị châm lửa đốt, nhưng bằng phòng-vệ nơi công-sở Quảng Đông ở khít bên, sợ cháy lây đã qua dập lửa kịp, lúc thôi tản cư trở về, nhà vẫn không hề hấn gì, và chỉ cháy nám cánh cửa sổ).” (hết trích)

Ngôi nhà sở dĩ không bị cháy cũng là nhờ ba tôi, chi tiết này bác hai không kể, tôi xin mạn phép bổ sung:

“Khi bọn Thổ vô nhà châm lửa đốt, lúc đó ba tôi đang trốn ở trong nhà, khi bọn chúng vừa đi chỗ khác vì nhà rộng, ba tôi lén lấy xô nước dội đám cháy rồi nhanh chóng trốn ở dưới sàn, khi bọn Thổ quay lại thấy lửa tắt, chúng la hét om sòm vì biết có người trong nhà, bọn chúng lùng sục khắp nơi, nhờ tối thui nên bọn Thổ cầm mã tấu quơ qua quơ lại quơ đại dưới sàn, lúc đó ba tôi đang ưỡn cong người sát giường, 2 tay vịn sát thành giường, chân dang rộng ra nên mã tấu chỉ quơ sát bụng ba tôi, coi như thoát hiểm trong đường tơ kẻ tóc”. (tôi được ba kể lại)

Ngôi nhà ở đường Hai Bà Trưng kể trên là nhà của ông nội, bác hai, bác ba trai, bác ba gái, ba má tôi, sau này đến lượt anh em chú bác trong đó có tôi đã từng sống và trưởng thành ở nơi đây, rồi đến lớp cháu, chắt, chít vẫn tiếp tục sống ở ngôi nhà này cho đến nay là năm thế hệ.

Hôm nay là ngày của mẹ, tôi kể chuyện của ba là vì “công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”… ơn nghĩa sinh thành này con luôn ghi lòng tạc dạ!

V.Q.T