Suy luận cho kỹ, cũng không nên buồn, không nên chán nản. Tình đời là vậy. Thức đêm mới biết đêm dài. Sống lâu mới rõ cái gì quá lâu vẫn tai hại và không nên ham sống dai làm gì. Ngẫm lại để an ủi: gương ngoài Bắc, thử hỏi bà Bé Tý (có người gọi bà Chánh Tý), hoặc Bạch-Thái-Bưởi, có còn gì? Cũng như trong Nam, Vĩnh-Long có ông Hàm Nuôi (cũng quen gọi Phán Nuôi, chủ chiếc tàu Lê-văn-Nuôi) mua sắm đồ sứ cổ chứa đầy nhà, khi nhắm mắt, của vẫn tứ tán, rốt lại cháu con bán đổ bán tháo, không đâu tới đâu, và như ông Trần-Trinh-Trạch, hội đồng quản hạt đất Bạc-Liêu, giàu nhở ruộng muối, khi nhắm mắt, bầy con, công-tử hắc-quải là Ba Qui, công-tử út là Tâm Bò, đều chết mất và chính hội đồng Trạch ấy, thầy Tư Nên đoán trước vận số là “chết không có hòm chôn”, rõ lại quả thật về sau, mấy đứa con đi mua quan tài tầm cho cha, nhè nhớ không kỹ, lựa hòm cụt ngẳn, khi liệm phải lột giày thây cha, không hòm chôn là như vậy. Kết luận có thể nói không sai, ở đời không nên quá ham sống lâu, đừng chúc tiệc cưới “bách niên giai lão” mà cũng đừng chúc già “sống bá niên trường thọ”.
Mảng ham lý luận sa đả, rốt lại nên sống vừa phải, tuổi bảy mươi đã là “cổ lai hy”, sách nói không lầm, sống hơn số ấy, đến phải lẫn lộn, nói tầm ruồng, bạ ỉa bạ tiểu, làm khổ cho con cháu con mà thôi, hoặc giả sống hơn số đó phải tiên liệu và sáng suốt chia của cho sớm, họa may có hy vọng khỏi buồn phiền về sau. Sức bực vua chúa như Thanh Khang-Hy, mà chúc-ngôn còn bị tráo, và bên ta, Tây-Sơn Quang-
Trung lấy của của họ Trịnh, của ấy lại lọt về vua Gia-Lòng, rồi đến nay, cũng vẫn nào còn? Bên Pháp vua Louis XV để lại câu bất hủ “Après moi ledéluge” là thậm phải, và chung qui, châu báu ngọc ngà của Trung Quốc, cổ vật báu vật truyền thống từ Hán đến Thanh, lại phải chuyển qua xứ Anh, qua Mỹ-quốc, rồi mới được trả về Tàu, nhưng trụ ở Đài-Loan, há chăng là phải tin nơi mạng số, và xin cho tôi nói để chấm dứt, tỷ như thành Paris, cầu kỳ, đền đài, chí độc của Hitler sai phải tàn phá nhưng nhờ sự sáng suốt của tướng Von Choltiz, cãi lời chủ, mang tội với một tên tán loạn tâm thẩn và được ơn với thế gian, Von Choltiz cho rằng Paris phải cứu độ là vì nền văn minh của nhân loại, những chuyện ấy há không phải do nơi “định mệnh” hay sao? Gương Mazarin sưu tập kim cương mà lâm chung chết xác tay không và trao của báu, mà Louis XV chỉ ham đàn bà đẹp và không thích hột xoàn, đó lại là sao?
Trích “Tạp bút năm Ất Hợi 1995” của bác Vương Hồng Sển.
V.Q.T
P/S: Bác hai Sển là nhà “cổ học” có uy tín trong và ngoài nước,
người từng trải và có nhiều kinh nghiệm trưởng đời, bác viết sách khuyên người
nhưng đến phận mình khi mất năm 1996, bác đã di chúc hiến tặng ngôi nhà cổ
(Vân đường phủ) và toàn bộ bộ sưu tập đồ cổ giá trị của mình cho Nhà nước (tổng
cộng 849 cổ vật khác nhau) với ý nguyện thành lập "Nhà lưu niệm Vương Hồng
Sển"… đến nay vẫn không thành và trở nên hư vô. Phải chăng, đó cũng là mạng
số như bác nói trong bài viết nêu trên.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét